06 апр 2013 11:58Тоҷикистон / Иҷтимоӣ

Пули китобҳои кӯҳна дар мактабҳо ба кисаи кӣ меравад?

Аслиддин Достиев

Фасод ё коррупсия ба ҳаде дар Тоҷикистон реша давондааст, ки решакан карданаш ғайриимкон менамояд. Дар кадом соҳае набошад, ҳатман нафаре ба нафаре пора медиҳад ва касе аз касе пора мегирад. Барои вазифаи кӯчактарине ҳам «тағобозӣ» мешавад. Ба андешаи соҳибназарон, азбаски тамомии кору вазифаҳо- аз доираи поин то вазифаи раисиву вазирӣ ҳалқаи як занҷири фасодро комил мекунанд, дигар дар фурсатҳои наздик аз миён бурдани коррупсия имконнопазир аст.

Кормандони агентии назорати давлатии молиявӣ ва муброиза бо коррупсияи гуруҳи шаҳру навоҳии Кӯлоб дар пайи санҷишҳои молиявӣ танҳо дар 3 моҳи соли равон 25 ҳолати ҷинояти хусусияти коррупсионидоштаро ошкор кардаанд. Масъулин бе ягон азоби виҷдон ва тарсу ҳарос, маблағҳоеро, ки тибқи ҳисоботи пешниҳодмекардаашон мебоист ба ҳисоби бонкӣ барои ташкилот дохил шудааст, ба ҷайб андохта, «барои эҳтиёҷоти зиндагиашон» масраф кардаанд.

Дар мавриди фасодкорӣ ва коррупсия дар соҳаи маориф зиёд гуфтаву навиштаанд. Дар нашрияву радио ва телевизион аз мавҷудияти фасод дар ин соҳа зиёд гуфтаанд. Аммо мутаассифона, чунин ҳолатҳо ҳамасола на кам, балки зиёд шудан дорад. Сабаби онро бисёриҳо дар кам будани маош унвон мекунанд. Ин дар ҳолест, ки ҳукумати марказӣ ва президент ба тадриҷ ҳақмузди кормандони маорифро баланд мекунанд. Вале пулситонӣ аз муҳассилини макотиб бо ҳар баҳона анҷом мегирад ва роҳҳои ҷадидро пайдо месозад.

Агар то имрӯз муаллимон барои харидории журнали синфу пардаи дару тиреза, бурпуливу латтахарӣ, моҳонапулӣ ва ғайра аз хонандаҳо пул мегирифтанд, ҳоло барои харидории китобҳои дарсии муҳлатгузашта маблағ меситонанд. Бо ин ҳол боре нашуда, ки санҷишгарон чунин ҳолатеро сабт карда бошанд. Тибқи қарори Вазорати маориф чунин китобҳо бояд ройгон ба хонандаҳо дода шаванд.

Кор то ҷое расида, ки китобхонаи мактаб барои хонандаҳо дар як соли таҳсил 2 маротиба китоби дарсӣ мефурӯшад. Ин амал хеле оддӣ сурат мегирад ва масъулини макотиб бепарвоёна аз он истифода мебаранд. Аввали соли таҳсил, яъне моҳи сентябр, барои хонандаҳо китобҳои фарсудаву даррида мефурӯшанд ва бо гузашти 3-4 моҳ, бо баҳонаи китоби нав, бори дигар китобҳои дарсӣ, вале акнун навтарро ба савдо мезананд.

Ба гуфтаи китобдори мактаби №27-и шаҳри Кӯлоб Мавҷигул Набиева, «шӯъбаи маориф чунин рафторро пеша кардааст. Барои мо китобҳои навро дар нимаи соли таҳсил оварда, маҷбур намуданд, ки китобҳои куҳнаву фарсударо аз хонандаҳо ҷамъ оварда, барояшон китобҳои навро фурӯшем. Ҳарчанд гуфтем, ки як бор фурӯхтаем, аммо аз маориф мегӯянд, ки комиссия аз вазорат омадааст ва барои истифодаи китобҳои куҳна гап мешунавем».

Чунин ҳолати коррупсионӣ дар ягон соҳа дида намешавад. Бубинед, агар 1 китоб ба ҳисоби камтарин ба маблағи 5 сомонӣ харидорӣ шаваду дар 1 мактаб агар ҳазор хонанда бошад ва ҳар мактаббача бигзор 2 китоб харад, пас маблағи умумии китобҳои нави харидоришуда, 10 ҳазор сомониро ташкил медиҳад. Хотиррас бояд кард, ки ҳамин миқдор китоб бо ҳамин маблағ ҳанӯз аввали сол фурӯхта шуда буд. Агар дар шаҳру навоҳӣ 50 ё 70 мактаб бошад чӣ?

Хонандаҳо низ медонанд, ки ин маблағ ба кисаи кӣ меравад. Ба маънои дигар, ҳамин хонандаҳо аллакай бояд биомӯзанд, ки аз куҷо ва бо кадом роҳ «пулдор» шудан метавон. Ё не?

Дар ҳамин ҳол, кормандони агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Кӯлоб муҳосиб-китобдори шӯъбаи маорифи ин шаҳрро бо ҷурми аз худ намудани маблағи китобҳои дарсии савдошуда (наздики 180 ҳазор сомонӣ) боздошт кардаанд. Ин масъул, тибқи иттилои Умаралӣ Ясадов, сардори агентии мазкур, бо мақсади рупуш намудани амали коррупсиониаш, ба китобдорони макотиби шаҳр ордерҳои хазинавии қалбакӣ сохта, маблағи даромадро «барои хароҷоти зиндагиаш» масраф намудаст.

2 сол пеш кормандони прокуратураи ноҳияи Восеъ, собиқ мудири шӯъбаи маорифи ноҳияро бо ҷурми тасарруф намудани наздик ба 500 ҳазор сомонӣ аз харидорӣ ва савдои ҳезуми гӯё аз минтақаи Сибири ҷумҳурии Русия оварда ва ба макотиби ноҳия барои зимистонгузаронӣ фурӯхташуда, боздошт карда буданд. Бо ҳукми суд, маблағи бо таври ҷиноят азхудшуда аз муттаҳамон, мудири шӯъбаи маориф ва сардори идораи молияи ноҳия ситонда шуд.

Бо гузашти 24 моҳ, баъди таъин гаштани раиси нави ноҳия, миёни сокинон овозаҳо пайдо шуд, ки бо кӯмаки ӯ собиқ мудири шӯъбаи маориф ба вазифаи директори омӯзишгоҳи касбӣ-техникӣ таъин мешавад. Ҳарчанд ин овоза аст, аммо ҳолдонҳо мегӯянд, ки он аз эҳтимол дур нест.
Агар чунин иттифоқ сурат бигирад, оё намунаи «хуб»-е барои коррупсионер шудани хонандаҳо намешавад? Ба назари ман мешавад!

Мӯҳр

Хабарҳои монанд: