02 авг 2016 14:49Тоҷикистон / Дин ва зиндагӣ
Шарҳи Шӯрои уламо: “Мулло”, “эшон”, “мавлавӣ”, “шайх” киро мегӯянд?
Шӯрои уламо, ба як корбари сомонааш, ки маънои «мулло», «домулло», «эшон», «тақсир», «сӯфӣ», «мавлавӣ», «шайх», «аллома» ва «мавлоно»-ро пурсидааст, посух додааст, ки ин калимаҳо дар манотиқи мусулмоннишин истифода мешаванд ва ҳамчун унвони эҳтиромӣ ба ҳисоб мераванд: “Дар таърихи гузаштаи миллатамон истилоҳоти мазкур барои касоне нисбат дода мешуд, ки дар мактабу мадраса таҳсил намуда, саводи динӣ ҳосил мекарданд. Дар манотиқи гуногуни кишварамон низ баъзе аз ин калимаҳо маъмул ҳастанд, аз ҷумла дар вилояти Суғд калимаи «домулло» барои ашхоси соҳибэҳтиром ва донишманд истифода бурда мешавад. Дар вилояти Хатлон ва дигар манотиқи кишвар калимаҳои «тақсир», «махдум», «мулло», «сӯфӣ», «эшон» (яъне саидзода), «аллома» ва «шайх» барои ходимони дин ҳамчун унвони эҳтиромӣ мустаъмал ҳастанд”.
Шӯрои уламо афзуд, дар кишварҳои Афғонистону Покистон, Эрону Ҳиндустон ва он манотиқе, ки мардуми суннимазҳаб зиндагӣ мекунанд, калимаҳои «мавлавӣ» ва «мавлоно» истифода мешаванд: “Хулоса ин унвонҳо бештар барои соҳибони илми шаръӣ ва ходимони дин ба кор бурда мешаванд”.
Корбурди унвон ё худ истилоҳҳои мазҳабии “мулло”, “домулло” ва “мавлавӣ”-ю “аллома” ё “муфтӣ”, ки ба руҳониёни исломӣ нисбат дода мешаванд, қаблан низ баҳсеро дар ҷомеа ба миён гузошта буд. Ҳарчанд бархе ин вожаҳо то ҷое маънои луғавии худро доранд, вале чизе, ки баҳсбарангез аст, ин мафҳуми истилоҳӣ ва фарқияти онҳо аз якдигар мебошад.
Дар мавриди киро “мулло”-ву “домулло” ва кадом рӯҳониро “аллома”-ву “мавлавӣ” метавон гуфт, Ҳоҷӣ Акбар Тӯраҷонзода, рӯҳонии саршиноси тоҷик қаблан изҳор дошта буд, ки ин масъала ба урфияти мардум вобаста буда, дар сарчашмаҳои фиқҳӣ дар ин бора чизе наомадааст. Ба қавли ӯ дар Ислом унвон ё рутба вуҷуд надорад ва ин мардум аст, ки худ ба онҳо унвон мегузоранд: "Агар дар мо рӯҳониро “мулло” ё “домулло” гӯянд, пас, дар Афғонистону Покистон ӯро “мавлавӣ” гуфта садо мекунанд. Яъне, аз ин фаҳмида мешавад, ки ҳар қавму миллат вобаста ба урфи хеш рӯҳониёнро ном мегузоранд”.
Ҳоҷӣ Акбар Тураҷонзода вожаи “эшон”-ро низ, ки ҳоло дар Тоҷикистон бо он сайидзодаҳо ном гирифта мешаванд, дар ин бора истисно намедонад. Ӯ гуфт, ин масъала низ вобаста ба урфу одати мардум аст: “Дар баъзе аз минтақаи шимоли кишвар сайидзодаҳоро, ки мо эшон ном мегирем, “тӯра” мегӯянд... ”
Бо ин ҳол, дар муқоиса ба солҳои пеш истифодаи вожаи ҳоҷиву мавлавӣ ва ҳазрату эшону домулло дар ҷомеаи Тоҷикистон зиёд шуда, бештар вақт афроде низ, ки дар умри худ маросими Ҳаҷро анҷом надодаанд, “ҳоҷӣ” ва касеро, ки бо руҳоният пайванде надорад, эшону ҳазрат мегӯянд. Мӯҳр
Эзоҳ илова кунед
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
Баҳси пурзӯр кардани ҳифзи сарҳади Тоҷикистону Афғонистон дар дидори Э.Раҳмон ва ҳайати парлумони Аврупо10:09Оғози фурӯши смартфонҳои iPhone 8 ва iPhone 8 Plus!09:49БО ЗАБОНИ ШЕЪР: Ман зи андешаи турконаи як ҳамватанам метарсам...15:34Чаро ҳукумат ҳамеша ба ТАЛКО имтиёз медиҳад?14:16“Шантаж”-и ҳамсар: Аз ҳаққи модарӣ даст накашӣ расвоят мекунам10:27Баҳси буҷа: Аз қарзи маош то қарзи хориҷӣ11:57Сарвазири Тоҷикистон бо Президенти Узбакистон мулоқот мекунад11:05Ҳимояти СММ аз cарбози тоҷики пайрави “Шоҳидони Яҳво”, ки либоси низомиро рад кард10:38АКС+ВИДЕО. Нахустин анҷумани маъюбони Тоҷикистон дар Душанбе11:51Маҷлис: Аз тағйироти кадрӣ то ваъдаи 80 мансабдор барои пулдиҳӣ аз кисаи худ15:46100 метр дуртар: Тамокукашӣ маҳдудтар шуд13:21Аз парвандаи Маҳмудов то муроҷиати ҷабрдидагони "7 бурҷ": Роҳкиро надорем (ВИДЕО)11:18Пешниҳоди журналисти тоҷик ба раҳбарони кишварҳои ҷаҳон: 2018-ро соли беяроқӣ эълон кунем!09:33Агентии зидди коррупсия гуфт, “Умед-88” ва Вазорати молия аз “Роғун” қарз гирифтаанд08:01Таърихи имрӯз: Мавлуд, ҷашн, санаҳои таърихӣ, дамои ҳаво, бозори арз07:44
АХБОРИ ҶОЛИБ
10:09, 04 ноябр 2017
ТАҚВИМ
| « Ноябр 2024 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
