Вокунишҳо ба тоҷикӣ кардани номҳои русию туркӣ дар Тоҷикистон
Тибқи қарори имзокардаи Эмомалӣ Раҳмон номи деҳаи “Ленинград”-и ҷамоати “20-солагии Истиқлолияти Тоҷикистон” ба “Зархез” ва номи деҳаи "50-солагии Комсомол” ба “Чорбоғ” иваз мешавад. Дар ҷамоти деҳоти Рӯдакии ноҳияи Вахш номи деҳаи “Перепадная” ба “Шаршара” ва номи деҳаи "Сафедов" ба "Сафедоб" иваз хоҳад шуд. Деҳаи “1-Май” номи “Нуробод” ва дар ҷамоати деҳоти Ваҳдати Вахш деҳаи “Қараланг” ба “Деҳқонобод”, “Қизилтумшук” ба “Файзбахш” деҳаи “Янгиобод” ба “Истиқлол” ва “Яккадин” ба “Гулбоғ” иваз мешаванд.
Бо қарори ҳукумат дар ҷамоати Машъали ноҳияи Вахш деҳоти “Қушқудук” ба “Иттифоқ”, “Томчи” ба “Лолазор”, “Куйканак” ба “Меҳробод”, “Қазоқон” ба “Пистазор”, “Дунгизадир” ба “Баракат”, “Қучқорбулоқ” ба “Офтобрӯя”, “Учбулоқ” ба “Сечашма”, “Қарабодом” ба “Гулибодом”, “Тераклитоғ” ба “Орзу” ва номи деҳаи "Тошробод” ба “Дустӣ” иваз мешавад.
Инчунин ҳукумати Тоҷикистон тағйири номи бархе аз маҳаллаҳои ноҳияи Варзобро низ дастгирӣ кардааст. Аз ҷумла дар ҷамоати Чорбоғ номи деҳаи Муғулои поён ба “Меҳробод”, “Чағатай” ба “Шодоб”, “Чормағзакони тоҷик” ба “Чормағзакони боло”, “Чормағзакони узбек” ба “Чормағзакони поён”, “Тойқара” ба “Гулбоғ” иваз мегардад.
Зери ин хабар дар торнамои “Озодагон” дар андак фурсат нафарони зиёде шарҳ навиштанд, ки мазмуни ягона надоранд, аммо бештари корбарон аз ин иқдом истиқбол кардаанд. “Сайд” навишта, ки “бисёр кори олие кардаанд”. Асрор низ гуфта беҳтарин пешниҳод ва илова карда: “Номҳои шаҳру, вилояту, ноҳия ва деҳаҳо бояд мисли насабҳо тоҷикӣ шаванд. Аз ҷумла "Қаратоғ", "Қизил-Қалъа", "Қизилсу"-ву дигару дигараш бояд номи точикиро бигиранд”.
Корбаре, ки ҷои номаш “Ҳақиқат талх аст” навишта, “Беҳтарин! Мо тарафдори ин амал. Ин Тоҷикистон аст, на Узбекистону Русия. Хуб мешавад, ки номи ҳамаи мавзеъҳо, ки ба забони ғайри давлатианд, иваз карда шаванд. То ба сатру риш дахолат кардан, ин масъалаҳоро ҳал кунед, хубтар мешавад”.
Аммо онҳое ҳам ки муқобили иваз кардани номи маҳаллаҳоянд, кам нестанд ва “Куябец” яке аз онҳост: “Дар Самарқанд, ки макони тоҷикон ҳаст, ҳама дар шиноснома узбек шудаанд, лекин номи маҳалҳоро иваз накардаанд. Аз ин номивазкунӣ ҳеч фоидае нест. Дар бисёр деҳаҳо туркзабонҳо зиндагӣ мекунанд, бигузор номи деҳаашон, ки ба таърихи пайдоишаш вобастагӣ дорад, истад”.
Бархе хонандаҳо ин пешниҳодҳоро ба боди тамасхур кашидаанд. Масалан, “Толиб”, ки мегӯяд: “Ҳамин номивазкунии деҳаҳо иқтисодиёти Тоҷикистонро аз буҳрон набарорад, дигар ягон чиз фоида накард”.
Ин баҳс дар шабакаҳои иҷтимоӣ ҳам “гарм” аст. Умед Ҷайҳонӣ, пажуҳишгари ҷавони тоҷик дар саҳифаи “Забони форсии тоҷикӣ” дар Фейсбук дар робита ба иваз кардани номҳо навишта, ҷойномҳои “Нуробод”, “Деҳқонобод” ва “Меҳробод” хубанд, вале азбас бисёр шудаанд, маъниву мисдоқашонро гум мекунанд: “Ваҳдат”, “Истиқлол” ва “Иттифоқ” низ ки аслан ҷойном нестанд, чунон бисёр шудаанд, ки бемаънитару беҳудатар шудаанд. “Қушқудук”-ро мешуд “Чашмасор” кард. Қазоқон агар дар воқеъ қазоқнишин аст, набояд номгардон мешуд. Он қазоқҳо низ шаҳрванди Тоҷикистон ҳастанд ва ҳаққ доранд зистбумашон ба номашон бошад. “Қучқорбулоқ”-ро ба ҷои “Офтобрӯя” муносибтар буд “Мешчашма” биноманд, то пайванде бо ҷойгоҳи табиъӣ ва вижагиҳои ҷуғрофиёии маҳал медошт, чунон ки “Учбулоқ”-ро “Сечашма” гардондаанд. Вале “Орзу” ва “Дустӣ”-ро аслан набояд бар ободиҳо гузошт. Инҳо ҳаргиз ҷойном набуда ва корбурдашон рӯбардор аз номгузории русӣ-комунистӣ аст”.
Умед Ҷайҳонӣ инчунин барои дарёфти роҳи дурусти номгузориву номгардониҳо чунин чораҳоро пешниҳод кардааст:
1. Агар бахшҳо, ободиҳо ва кӯҳу пуштаву дашту даману дарёву рӯдҳо номи тоҷикии торихӣ доранд, ҳамон ҷойномҳо бояд эҳё шавад;
2. Барои тоҷикӣ гардондани ҷойномҳои бегона аз шумори кормандони Пажӯҳишгоҳи забону адабиёт ва Фарҳангистони улуми Тоҷикистон ниҳод ва ё коргурӯҳи вижаи номгузорӣ ва номгардонӣ ташкил ва масъули пажӯҳиши ҷойномҳои кишвар шавад;
3. Дар гузиниши ҷойномҳои нав дар дараҷаи аввал эҳёи номҳои пешина ва бостонии ин ҷойҳо ва ё ҷойҳои наздик ба онҳо бо пажӯҳиш дар китобҳо ва манобеъи мавҷуд дар назар гирифта шавад.
4. Дар дараҷаи дувум сохтани ҷойномҳои нави созгор бо шароити маҳаллӣ ва вижагиҳои замнигорӣ (ҷуғрофиёӣ) дар назар гирифта шавад.
5. Номи бузургони адабу илму фарҳангу ҳунар бар созмонҳову ниҳодҳои илмиву адабӣ, фарҳангӣ ва ҳунарӣ ниҳода шавад, на бар шаҳру рустову деҳу дигар воҳидҳои марзӣ-маъмурӣ.
6. Бархе аз номҳои гузошташуда дар замони шуравӣ аз барои ёдбуди торихи навини кишвар нигаҳ дошта шавад.
Бахтиёр Латифӣ низ ба ин баҳс ҳамроҳ шудаву гуфтааст, “ин замон мисли замони шуравӣ шудан дорад. Бисёри ҷойномҳо аз Ленину коммунизму ... ва ғ.ҳ. иборат буд. Ҳозир аз Сомонию Рӯдакию Ҳофизу... То колхозу совхозу кинотеатр бо ин номҳо номгузорӣ шудаанд. Гуё дигар номҳо ба қаҳтӣ зада бошад”.
НАЗАРИ ШУМО ДАР ИН МАВРИД ЧӢ АСТ?
Мӯҳр
Эзоҳ илова кунед
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
Баҳси пурзӯр кардани ҳифзи сарҳади Тоҷикистону Афғонистон дар дидори Э.Раҳмон ва ҳайати парлумони Аврупо10:09Оғози фурӯши смартфонҳои iPhone 8 ва iPhone 8 Plus!09:49БО ЗАБОНИ ШЕЪР: Ман зи андешаи турконаи як ҳамватанам метарсам...15:34Чаро ҳукумат ҳамеша ба ТАЛКО имтиёз медиҳад?14:16“Шантаж”-и ҳамсар: Аз ҳаққи модарӣ даст накашӣ расвоят мекунам10:27Баҳси буҷа: Аз қарзи маош то қарзи хориҷӣ11:57Сарвазири Тоҷикистон бо Президенти Узбакистон мулоқот мекунад11:05Ҳимояти СММ аз cарбози тоҷики пайрави “Шоҳидони Яҳво”, ки либоси низомиро рад кард10:38АКС+ВИДЕО. Нахустин анҷумани маъюбони Тоҷикистон дар Душанбе11:51Маҷлис: Аз тағйироти кадрӣ то ваъдаи 80 мансабдор барои пулдиҳӣ аз кисаи худ15:46100 метр дуртар: Тамокукашӣ маҳдудтар шуд13:21Аз парвандаи Маҳмудов то муроҷиати ҷабрдидагони "7 бурҷ": Роҳкиро надорем (ВИДЕО)11:18Пешниҳоди журналисти тоҷик ба раҳбарони кишварҳои ҷаҳон: 2018-ро соли беяроқӣ эълон кунем!09:33Агентии зидди коррупсия гуфт, “Умед-88” ва Вазорати молия аз “Роғун” қарз гирифтаанд08:01Таърихи имрӯз: Мавлуд, ҷашн, санаҳои таърихӣ, дамои ҳаво, бозори арз07:44
АХБОРИ ҶОЛИБ
10:09, 04 ноябр 2017
ТАҚВИМ
| « Апрел 2025 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | ||||
