Сӯҳроб Шарифов: “...чунин вазъият заминаи инқилобро фароҳам мекунад” (ВИДЕО)
Ҳумайрои БАХТИЁР
Сӯҳроб Шарифов, вакили Маҷлиси Намояндагон, палатаи поёнии парлумони Тоҷикистон, мегӯяд, мушкили марзии кишвар бо Қирғизистон бояд дар сатҳи раҳбарони ду ҷумҳурӣ ҳал шавад. Вагарна, ба гуфтаи ӯ, ба уҳдаи мардум вогузор кардани ҳалли масъала паёмади хубе нахоҳад дошт.
“Мардум дар марзи Қирғизистон ҳам ҳассос ҳаст ва ҳам онҷо ҷосусони зиёде кор мекунанд. Гуруҳҳое ҳастанд, ки мехоҳанд аз ин нотинҷӣ ба нафъи худ истифода кунанд”,-афзуд ӯ.
Озодагон: Дар масъалаи мазкур кумисюнҳои давлатии Тоҷикистону Қирғизистон таъсис ёфта, музокирот анҷом медиҳанд. Мушоҳида мешавад, ин музокирот хулосаи ниҳоӣ надорад ва ё сокинони ҳарду марз натиҷаҳои онро қабул надоранд ва дубора муноқишаҳо сар мезананд. Сабаб чист?
Сӯҳроб Шарифов: “Дар масъалаи марзи Қирғизистон якчанд мушкилӣ аст. Қирғизистон худ мушкили зиёд дорад. Ин муноқишаи марзӣ низ дар чанд сатҳ аст - сиёсӣ, иқтисодӣ ва марзию ҳарбӣ. Мушкилоти сиёсиро кумисюнҳои давлатӣ талош доранд, то бартараф намоянд. Масъалаи аслӣ ин деморкатсия ва делимитатсия нашудани марзи мо бо Қирғизистон мебошад. Мо то ҳадди имкон талош дорем, то масъаларо ҳал кунем. Албатта, бо ҳамаи ҳамсоякишварҳои худ масъалаҳои марзиро бартараф накардаем. Марзи Тоҷикистон бо Узбакистон ва Афғонистон низ деморкатсия ва делимитатсия нашудааст, танҳо бо Чин мо корро анҷом додем ва дигар хавф вуҷуд надорад. Бо Узбакистон мо камтар замини баҳсӣ дорем. Бо Қирғизистон зиёд. Барои чӣ бисёр? Чунки дар Қирғизистон ҳукуматҳо зуд-зуд иваз мешаванд. Вақте дар марказ бесарусомонӣ аст, принсипи демократӣ нест, минтақаҳо мухторӣ пайдо мекунанд. Агар чунин шуд, ҳар кас мехоҳад, ба таври худ ҳал кунад. Масъалаҳои иқтисодӣ ва зироатӣ вақте байни сокинон пайдо мешавад, он характери ҷангӣ гирифта, ба кашмакашиҳои сарҳадӣ оварда мерасонад.”
Озодагон: Яъне, Тоҷикистон аз тарафи худ тамоми корҳоро анҷом медиҳад?
Сӯҳроб Шарифов: “Бале. Тоҷикистон намехоҳад, бо ҳамсоякишвари худ рақобат ва нофаҳмие дошта бошад. Ин ба манфиати давлати мо нест, ба манфиати давлати Қирғизистон ҳам нест. Вале ҳалли ин масъалаҳо вақтро талаб мекунад. Қабл аз он ки дар сатҳи сиёсӣ ин мушкил бартараф шавад, мо бояд дар сатҳи поён кор кунем. Мо пайваста бояд корҳои фаҳмондадиҳӣ бо мардуми қирғиз ва тоҷик гузаронем. Бо сокинони наздимарзӣ бояд кор кард. Ин бӯҳронро мо бояд бо ҳам бубинем, то нерӯи саввум, давлати саввум вориди кор нашавад. Ин роҳи беҳтар ва воқеӣ аст. Сохторҳои давлативу амниятии дуҷониб бояд кор кунанд.”
Озодагон: Баъд аз ҳодисаи тирпаронии моҳи январи соли ҷорӣ кумисюнҳои давлатии ҳарду ҷониб музокирот анҷом доданд. Вале боз муноқиша сар зад. Мушоҳида мегардад, дар ин раванд Тоҷикистон дар ҷанги иттилоотӣ як гуна бохт дорад. Ба назари Шумо, чаро қирғизҳо дар инъикоси ҳаводиси марзӣ фаъол ва иттилои бештар доштанду доранд?
Сӯҳроб Шарифов: “Ҳар давлат низоми иттилоъдиҳии худро дорад. Фикр мекунам, дар Қирғизистон вакилони мардумӣ масъулини давлатро маҷбур мекарданд, то бо изҳороти барои худашон писанд баромад кунанд. Ин изҳороти зиёд эҳсосӣ буд. Воқеият надошт. Ин раванди мушкил аст. Парламентаризм онҷо устувор нест. Дар Қирғизистон ҳар нимсола ҳукумат иваз мешвад, ин ивазшавӣ ба мушкилоти миёни давлатӣ оварда мерасонад. Агар Қирғизистон дар соли наздик низоми давлатдории ҷидии худро пайдо кунад, чӣ президентӣ бошад чӣ парлумонӣ, мушкилоти мазкур бартараф хоҳад шуд. Дар робита ба дастнорас будани иттилоъ аз тарафи мақомоти Тоҷикистон гуфтанӣ ҳастам, ки дуруст, ҳукумати марказӣ пахш намекард. Аммо дар ин маврид ҳокимияти маҳаллӣ бояд фаъол мебуд. Дар асл бо қирғизҳо мо мушкил доштем. Онҳо ба музокироти давлатӣ меоянд, ба як хулоса меоянд, аммо ба Бишкек мераванду изҳороти севум пайдо мешавад. Мансабдорони қирғиз аз тарси сабукдӯш нашудан аз тарафи вакилони мардумии миллатгаро ва ҷангҷӯи худ зуд изҳорот медиҳанд.”
Озодагон: Мегӯед, Қирғизистон низоми ноуствори парлумонӣ дорад. Аммо чаро парлумони Тоҷикистон дар пайи ҳаводиси марзӣ боре ҳам масъулинро даъват накарда, ҳисобот напурсид?
Сӯҳроб Шарифов: “Агар мо масъулинро ҳам даъват мекардему ҳисобот мепурсидем, он барои матбуот пахш намегардид. Чунин ҳисоботпурсӣ паси дарҳои пӯшида боқӣ мемонд. Низоми давлатдории мо бо Бишкек фарқ дорад. Тоҷикистон давлати президентӣ аст. Нақши парлумон дар мо дигар аст. Аммо дар Қирғизистон дигар аст, масабдорон кӯшиш мекунанд, ки бештар бо хости вакилони мардумиашон ҳисобот бидиҳанд. Хабарнигорон низ баъзан асли ҳодисаро нодуруст инъикос мекунанд. Дар Қирғизистон мушкил ин аст, ки онҷо Русия ва Ғарб, ба хусус Амрико манфиатҳои худро доранд. Русия ҳамеша аз ҳукумат ва Амрико аз сохторҳои ғайридавлатӣ пуштибонӣ мекунанд. Бархӯрди манфиати ду абарқудрат барои давлатҳои хурд хуб нест. Ҳамин бархӯрдҳо буд, ки дар Қирғизистон зиддиятҳо ба вуҷуд омада, низоми давлатдорӣ зиён дид. Чунин вазъият заминаи инқилобро ба вуҷуд меорад.”
Мӯҳр
ТАҚВИМ
« Ноябр 2024 » |
---|
Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
---|
| 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |