28 янв 2014 09:29Тоҷикистон / Дидгоҳи хос
Киро эшон гӯему киро ҳазрат ва киро мавлавиву аллома?
Дар мавриди киро “мулло”-ву “домулло” ва кадом рӯҳониро “аллома”-ву “мавлавӣ” метавон гуфт, Ҳоҷӣ Акбар Тӯраҷонзода, рӯҳонии саршиноси тоҷик мегӯяд, ин масъала ба урфияти мардум вобаста буда, дар сарчашмаҳои фиқҳӣ дар ин бора чизе наомадааст. Ба қавли мусоҳиби мо, дар Ислом унвон ё рутба вуҷуд надорад ва ин мардум аст, ки худ ба онҳо унвон мегузоранд. “Агар дар мо рӯҳониро “мулло” ё “домулло” гӯянд, пас, дар Афғонистону Покистон ӯро “мавлавӣ” гуфта садо мекунанд. Яъне, аз ин фаҳмида мешавад, ки ҳар қавму миллат вобаста ба урфи хеш рӯҳониёнро ном мегузоранд”- меафзояд Тӯраҷонзода.
Вожаи “мулло” ҳоло маъмултарин унвон ё истилоҳе мебошад, ки дар ҷомеаи мазҳабии тоҷик бо он рӯҳониёнро ном мегиранд. Бархе аз донишмандон онро баргирифта аз феъли арабии “малаа”(пур шуд) медонанд. Яъне, гӯиё калимаи “мулло”-ро ба шахсе нисбат бояд дод, ки маълумоти пур ё комил дар бораи фиқҳи исломӣ гирифтааст. Аммо Абдуллоҳи Оқилзода, узви Маҷмааи уламои Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон, дар ин бора назари дигар дорад. Ӯ мегӯяд, аслан чунин вожае вуҷуд надорад ва калимаи "мулло" шакли нодуруст талаффузшудаи калимаи арабии "мавло" мебошад, ки маънои ҷаноб ва ҳазратро ифода мекунад.
Ҳоҷӣ Акбар Тураҷонзода вожаи “эшон”-ро низ, ки ҳоло дар Тоҷикистон бо он сайидзодаҳо ном гирифта мешаванд, дар ин бора истисно намедонад. Ӯ гуфт, ин масъала низ вобаста ба урфу одати мардум аст: “Дар баъзе аз минтақаи шимоли кишвар сайидзодаҳоро, ки мо эшон ном мегирем, “тӯра” мегӯянд... ”
Дар мавриди калимаи муфтӣ низ бархе аз коршиносон бар ин назаранд, ки корбурди ин вожа ҳоло дар ҷомеаи мазҳабии тоҷик “корношоям” шудааст. Коршинос Аъзамшоҳи Ширговадӣ мегӯяд, дар Тоҷикистон мақоме бо номи муфтӣ вуҷуд надорад. Чун ба гуфтаи ӯ, дар ин бора на дар Сарқонун ва на берун аз он бо вуҷуди беш аз 90% мусулмон будани сокинони кишвар чизе оварда нашудааст. Ӯ илова менамояд, ки Тоҷикистон Маркази исломӣ дорад, ки раҳбари онро раиси Шӯрои уламои Маркази исломии Тоҷикистон ном мегиранд, на муфтӣ ва ба назари Ширговадӣ раиси Шӯрои улмаморо муфтӣ номидан ғалат аст: “Маркази исломии Тоҷикистон ҳам як маркази ҷамъиятӣ аст на ҳуқуқӣ, ки гоҳ гоҳ бо истифода аз фатвоҳои онҳо бархе аз сиёсатмадорон сӯистифода мекунанд.”
Бо ин ҳол, дар муқоиса ба солҳои пеш истифодаи вожаи ҳоҷиву мавлавӣ ва ҳазрату эшону домулло дар ҷомеаи Тоҷикистон зиёд шуда, бештар вақт аз забони ҷавонон садо медиҳад. Собири Муҳаммад, таҳлилгари масоили динӣ, мегӯяд, борҳо шоҳиди он шудааст, ки аслан касеро, ки дар умри худ Ҳаҷро надида ва ё дар бораи он тасаввуроте надорад, бо номи ҳоҷӣ садо мекунанд ва ё касеро, ки шояд бо рӯҳоният пайванде надорад, эшону ҳазрат мегӯянд. “Ин як навъ баёни эътиқод ва бовар аст. Гузашта аз ин, истифодаи чунин вожаҳо, ки мисли як рутбаанд, мақоми шахси мухотабро боло мебарад ва тариқаи осоне барои ҳалли корҳои муҳим аст”,-афзуд мусоҳиби мо.
Моро ҳамроҳӣ кунед:
Дар ФЕЙСБУК (FACEBOOK)
Дар ЮТЮБ (YOUTUBE) Мӯҳр
Эзоҳ илова кунед
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
Баҳси пурзӯр кардани ҳифзи сарҳади Тоҷикистону Афғонистон дар дидори Э.Раҳмон ва ҳайати парлумони Аврупо10:09Оғози фурӯши смартфонҳои iPhone 8 ва iPhone 8 Plus!09:49БО ЗАБОНИ ШЕЪР: Ман зи андешаи турконаи як ҳамватанам метарсам...15:34Чаро ҳукумат ҳамеша ба ТАЛКО имтиёз медиҳад?14:16“Шантаж”-и ҳамсар: Аз ҳаққи модарӣ даст накашӣ расвоят мекунам10:27Баҳси буҷа: Аз қарзи маош то қарзи хориҷӣ11:57Сарвазири Тоҷикистон бо Президенти Узбакистон мулоқот мекунад11:05Ҳимояти СММ аз cарбози тоҷики пайрави “Шоҳидони Яҳво”, ки либоси низомиро рад кард10:38АКС+ВИДЕО. Нахустин анҷумани маъюбони Тоҷикистон дар Душанбе11:51Маҷлис: Аз тағйироти кадрӣ то ваъдаи 80 мансабдор барои пулдиҳӣ аз кисаи худ15:46100 метр дуртар: Тамокукашӣ маҳдудтар шуд13:21Аз парвандаи Маҳмудов то муроҷиати ҷабрдидагони "7 бурҷ": Роҳкиро надорем (ВИДЕО)11:18Пешниҳоди журналисти тоҷик ба раҳбарони кишварҳои ҷаҳон: 2018-ро соли беяроқӣ эълон кунем!09:33Агентии зидди коррупсия гуфт, “Умед-88” ва Вазорати молия аз “Роғун” қарз гирифтаанд08:01Таърихи имрӯз: Мавлуд, ҷашн, санаҳои таърихӣ, дамои ҳаво, бозори арз07:44
АХБОРИ ҶОЛИБ
10:09, 04 ноябр 2017
ТАҚВИМ
| « Ноябр 2024 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
