01 ноя 2013 19:00Тоҷикистон / Дидгоҳи хос
Далер Шарифов: Кӣ девона, хоин, бегонапараст ва ё сиёҳбин?
Ҳатто баъзе донишҷӯён вақте ягон устод дарси хуб гузарад, мегӯянд, "муаллим имрӯз дарси девона гузашт". Яъне, калимаи “девона” ба ҷои калимаҳои “зӯр”, “хуб”, “зебо” ва “беҳтар” истифода мешавад. Дар идомаи ин, агар як нафар ҳақиқатро гӯяду аз камбудҳои ҷомеа эрод гирад, ё агар ба манфиати ҷомеа ибрози назар кунад, ӯро ҳам “девона” мегӯянд. Аммо вақте нафаре чоплусӣ мекунад, ё таърифу тавсиф, ё бо сӯистифода аз мақомаш соҳиби мол ва шароити хуби зиндагӣ мешавад, мегӯянд “одами бофаҳму боақлу ҳушёр аст”.
Намедонам, ба ин ҷомеаи мо чӣ шудааст. Худоё, наход дар кишвари ман арзишҳо иваз шуда бошанд? Наход “бадӣ” ҷои “хубӣ”-ро гирифта бошаду “девона” бо “ҳушёр” иваз шуда?
Кӣ хоин?
Феълан баъзе нафарон дар ҷомеа қаламбадастону соҳибназаронеро, ки барои ободиву пешрафт ва ошкор кардани камбудҳои ҷомеа ҳарфе мегӯянду менависанд, “хоин” меноманд. Бидуни ҳеч гуна андеша, тафаккур ва санҷиши дурустиву нодурустии суханонашон ба онҳо тамғаи хоин ё хиёнат кардан ба Ватанро мечаспонанд. Хусусан, атрофи ҷавонони хабарнигор ин шабу рӯз чунин ҳарфҳо зиёд аст. Дар ҳоле ки ин ҷавонҳо ҳатто ба як гулу хори Ватан осебе нарасондаанд.
Танҳо гуноҳи ин насли ҷавон ин аст, ки мардумро ба зиндагии шоиста, раҳоӣ аз бадрафторӣ, дифоъ аз ҳаққи худашон даъват мекунанд. Онҳо танҳо мегӯянд, имрӯз асри 21 аст ва набояд мо дар рӯҳияи асри понздаҳу чордаҳ зиндагӣ дошта бошем.
Имрӯз арзишҳои волои зиндагӣ бастагӣ дорад бо риояи ҳаққу ҳуқуқ, таъмини шароити иҷтимоӣ ва ғайра. Онҳоро набояд нодида гирифт ва вақте ин чизҳоро барои мардум хотиррасон мекунанд, магар хиёнат аст?! Аммо замини Ватанро додан, фарзанди Ватанро ноодилона ба додгоҳ кашидан, миллатро дар фасли сармо бе барқ мондан, сари роҳи порахӯрону чоплусонро нагирифтан, шахсиятпарастӣ, эътироф накардан ва эҳтиром нагузоштан ба андешаву афкори фарзандони миллати худ, маҳрум кардани руҳониёни ҳақиқӣ аз минбарашон... магар ин қаҳрамонӣ аст? Аввал бояд муайян кард, ки он чор ҷавони қаламбадаст хиёнаткоранд, ё онҳое, ки мӯҷиби ин амалҳо шудаанд? Магар бо иваз шудани арзишҳо ХИЁНАТ ҷои ҚАҲРАМОНИРО гирифтааст?
Кӣ бегонапараст?
Дар ҷомеаи мо ҳастанд ашхосе, ки бо гирифтани маблағи ночиз ё грант баъзе рӯзноманигорону таҳлилгаронро ба бегонапарастӣ муттаҳам мекунанд. Ҳоло он ки давлату ҳукумат як тараф истад, ҳатто сохторҳои низомиву қудратӣ аз гирифтани грантҳо ё кумакҳои давлатҳои хориҷӣ ҳамеша бархӯрдоранд. Чӣ магар онҳо ҳам бегонапараст шудаанд?! Шумо ҷое хондаед, ки журналистон навишта бошанд, ки биёед аз забону фарҳангу маданияти тоҷикӣ даст кашида, фалон кишварро пайравӣ кунем? Кадом раиси ҳизби мухолиф гуфт, биёед, як қисми хоки Ватанро ба кишвари дигар диҳем? Кадоми ин «бегонапарастон» навиштанд ва ё гуфтанд, биёед, аз таъриху тамаддун ва ҳуввияти худ даст кашем? Кадом «бегонапараст» аз як миллион муҳоҷир хушҳол асту онро як чизи муқаррарӣ меҳисобад?
Баръакс, ҳамин «бегонапрастон» буданд, ки доим менавиштанд ва мегуфтанд дар қаламрави кишвари соҳибистиқлол бояд пойгоҳи ҳарбии ҳеч кишвари хориҷӣ набошад. Ҳамин «бегонапарстон» барои гум шудани ду кӯдаки тоҷик як сол мешавад, месӯзанду менависанд! Ҳамин «бегонапарастонанд», ки доим мегӯянд «тоҷик набояд дар муҳоҷират ҳақиру бечора бошад!» Ҳамин «бегонапарастон» аз қарзҳои ҳангуфти Тоҷикистон доим нороҳатанду ғам мехӯранд! Ҳамин «бегонапарастонанд», ки мегӯянду менависанд, ки «тоҷик бояд бошарофату обрӯманд ва саодатманду хушбахт зиндагӣ кунад!» Ҳамин «бегонапарастонанд, ки мегӯянду менависанд, дар кишвар бояд ислоҳоте гузаронд, ки ба зиндагии мардуми тоҷик осонӣ биёрад! Ҳамин «бегонапарастонанд», ки мегӯянд писари вазир ё мансабдор вақте даст ба ҷиноят зад, бояд дар назди қонун, ки он баробариро барои ҳамаро кафолат додааст, ҷавоб гӯяд!
Аммо афсӯс, “ХУДИҲО” хомӯшанд. Аҷаб ки "худӣ”-ҳо дар ин мавзӯъҳо чизе намегӯянд. Аз дасти "худӣ”-ҳо ба ҷуз таъриф, дурӯягӣ ва мардумфиребӣ чизи дигаре намеояд? Корашон фақат тӯҳмату таҳқир аст, ки мегӯянд «шумо сафсата мегӯед, ягон маводи таҳлилӣ навишта наметавонед». О, ин мушкилиҳое, ки дар мо аст, ҳоҷат ба тадқиқоту таҳлили журналистиро надорад. Онҳоро танҳо ба мардум расондан даркор, то "худӣ”-ҳои худро бишносанд. Вале афсӯс ки «худӣ»-ҳо дар ғами худанду кай парвои дигаронро доранд?! Кай онҳо дар бораи имиҷи Тоҷикистон фикр мекунанд?! Ё дар кишвари мо мафҳуми БЕГОНАПАРАСТ бо ХУДӢ иваз шудааст?
Кӣ сиёҳбин?
Илҳомҷон Ҳомидов, як ҳамкасбамон дар як навори видеоӣ зимни суҳбаташ мегӯяд, дар ҷомеаи мо ҷавонон ба ду гуруҳ тақсим мешаванд. Як гуруҳ доим сафедиро мебинад ва гуруҳи дигар доим сиёҳиро. Ва ӯ худашро аз ҷумлаи онҳое медонад, ки доим сафедиро мебинад. Илҳомҷон, бародари азиз, ман шуморо мефаҳмам! Афсӯс, ки доим сафедиро мебинед, зеро на ҳама қудрати дидани сиёҳиеро доранд, ки дар мадди назари Шумост. Кам нафарони бовиҷдон пайдо мешаванд, ки аз рӯйи ҷавонмардӣ сиёҳиро бинанд.
Аммо он сафедиҳое, ки Шумо мебинед, онро ҳама дида метавонад. Он сафедиҳои даврони истиқлол иборат аз чанд километр роҳҳои мумфаршшуда, ки билохира ҳамаашон пулакӣ мешаванд, бо чаҳор нақб ё парчами 165-метрӣ дар маркази шаҳр ва китобхонаи боҳашамат, таъмиру азнавсозии чанд мактабу донишгоҳро мардум ҳамарӯза батакрор аз тариқи телевизион мебинанд. Инчунин, кушода шудани корхонаҳои ангуштшумори саноатие, ки дар он 14 ва ё 20 одам кор мекунад, чанд корхонаи хурди дузандагӣ ва хиштбарорӣ, ё ин бо белу каланд об баровардан, ки аксарашон баъди лентабурӣ ё қарздор мешаванд, ё бо таъсири ҳодисаҳои "номаълум" корношоям мегарданд. Ҳамаи «сафедӣ»-ҳои медидаи Шумо ҳамин аст. Боз хафа нашавед, таҳсили чанд ҷавонро дар хориҷи кишвар ва ё сохтани нерӯгоҳҳои хурди барқиро ҳам ба ин сафедиҳо ҳамроҳ мекунем. Инчунин ҷашну маъракаҳо ва сафарҳои президентро ҳам САФЕДӢ мегӯему мебинем. Шукр, ки баъзе соҳибкорон ину онро месозанд, аз қабили ҳаммом ё ошхона ва онро ба сиёсати созандагиву ободкории ҳукумат рабт медиҳанд ин ҳам «сафедӣ» аст.
Акнун ҳамкасби мӯҳтарам, биё, сиёҳиҳои ин миллатро бинем. «Лимит»-и дарозмуддати барқ, ки ба ҳама ҷанбаи зиндагии мардум, хусусан Шумо, ки омӯзгоред, ба раванди таълим моҳҳо халали ҷиддӣ мерасонад ва инҷо гап сари даҳу сад ҳазор аҳолӣ намеравад, гап сари миллион аст. Давоми 20 сол ягон корхонаи бузурги саноатӣ сохта нашуд, ки ҳадди ақал дар он то ду ҳазор нафар кор кунад. Қарзи хориҷиамон рафта то ба буҷети мамлакат баробар мешавад. Шояд бо ин раванд то даҳ соли дигар миллионҳо ҳамватани ману ту ҳамчун мардикор ва он ҳам бештарашон дар шароити вазнин дар хориҷи кишвар бимонанд. Ислоҳоти ҷиддӣ то ба ҳол дар сохторҳои давлатӣ нест.
Ҷавононамонро маҷбурӣ ба хизмати ҳарбӣ мебаранд, ин ҷараёни ба аскарӣ сафарбаркунӣ бист сол мешавад идома дорад ва то ҳол роҳи ҳалли мусбати худро пайдо накардааст. Маошу нафақа ҳанўз нокифоя ва аз зиндагии воқеӣ дур аст. Масъалаи рӯзмарра боқӣ мондани ришваю фасод. Бо таъсири омилҳои иқтисодиву иҷтимоӣ боқӣ мондани проблемаи мактабу маориф. Дигар намехоҳам, ин сиёҳиҳоро давом диҳам. Агар Шумои «сафедбин» ин қадар сиёҳиро бинед, кифоя ё ба фикри Шумо ин сиёҳиҳоро нодида бигирему онҳое, ки ин ҳамаро мебинанду мегӯянд, ё роҳи ҳал пешниҳод мекунанд, “сиёҳбину сиёҳкор” бигӯем?! Ё боз ин ҷо ҳам СИЁҲӢ ҷои САФЕДИРО гирифт?
Хуллас, ҳар нафаре, гурӯҳе, ё ҷониберо девона, хоин, бегонапараст ва сиёҳбин мегӯем, бояд як бор андеша кунем ва аввал аз худ пурсем, то куҷо ҳушёру сафедбину, худиву ватанхоҳ ҳастем?!
Далер ШАРИФОВ,
журналист
Аз идора: Ин матлаб назари шахсии муаллиф аст Мӯҳр
Эзоҳ илова кунед
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
Баҳси пурзӯр кардани ҳифзи сарҳади Тоҷикистону Афғонистон дар дидори Э.Раҳмон ва ҳайати парлумони Аврупо10:09Оғози фурӯши смартфонҳои iPhone 8 ва iPhone 8 Plus!09:49БО ЗАБОНИ ШЕЪР: Ман зи андешаи турконаи як ҳамватанам метарсам...15:34Чаро ҳукумат ҳамеша ба ТАЛКО имтиёз медиҳад?14:16“Шантаж”-и ҳамсар: Аз ҳаққи модарӣ даст накашӣ расвоят мекунам10:27Баҳси буҷа: Аз қарзи маош то қарзи хориҷӣ11:57Сарвазири Тоҷикистон бо Президенти Узбакистон мулоқот мекунад11:05Ҳимояти СММ аз cарбози тоҷики пайрави “Шоҳидони Яҳво”, ки либоси низомиро рад кард10:38АКС+ВИДЕО. Нахустин анҷумани маъюбони Тоҷикистон дар Душанбе11:51Маҷлис: Аз тағйироти кадрӣ то ваъдаи 80 мансабдор барои пулдиҳӣ аз кисаи худ15:46100 метр дуртар: Тамокукашӣ маҳдудтар шуд13:21Аз парвандаи Маҳмудов то муроҷиати ҷабрдидагони "7 бурҷ": Роҳкиро надорем (ВИДЕО)11:18Пешниҳоди журналисти тоҷик ба раҳбарони кишварҳои ҷаҳон: 2018-ро соли беяроқӣ эълон кунем!09:33Агентии зидди коррупсия гуфт, “Умед-88” ва Вазорати молия аз “Роғун” қарз гирифтаанд08:01Таърихи имрӯз: Мавлуд, ҷашн, санаҳои таърихӣ, дамои ҳаво, бозори арз07:44
АХБОРИ ҶОЛИБ
10:09, 04 ноябр 2017
ТАҚВИМ
| « Ноябр 2024 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
