Ҷамила МИРБОЗХОНОВА
Гузориш аз бонке, ки ба гуфтаи Наима Бозоровна танқиди он ба журналист «вазнин меғалтад».
-Дар Русия ин қадар азоб мекашанд бас нест, ки боз барои дарёфти маблағи равонкардаашон дар ин ҷо азоб кашем? Ҳаққи бачаҳоро касе мехӯрад, ҳаромаш шавад!-шикояткунон як марди тахминан 60-65 сола аз назди филиали «Тоҷпромбонк» дар маҳаллаи Титови шаҳри Душанбе дур шуд. Ин пирамард аз он шиква дошт, ки маблағи фиристодаи фарзандашро ду рӯз боз наметавонад дастрас кунад. Мо, ки ба дунболи шикояти чанд муштарии дигар ба филиали ин бонк омада будем, хостем, то бо пирамард сӯҳбат кунем. Аммо ӯ моро корманди бонк гумон карда, дигар нахост суҳбат намояд
-Безорам аз бонкатон ва худатон. Ба фарзандонам мегӯям, дигар ба ин бонк пул равон накунанд,- гуфту аз наздамон бо як ошуфтахотирӣ дур шуд. Дар ҳоле, ки зиндагии тақрибан аксар аҳолии Тоҷикистон аз бонкҳо вобаста аст, эҳсос накардани масъулият аз ҷониби масъулини бонкҳо чи мушкилеро сари мардум ба бор меорад. Нафаре таъҷилан барои табобати модараш аз Русия пул мефиристад, аммо давоми ду ё се рӯз наметавонад, он маблағро дастрас кунад. Дар ин ҳолат гузашти вақт фоҷеабор ба поён мерасад, ки масъулин бояд инро дарк кунанд.
Мо ба ин хулоса дар ҳоле расидем, ки муштариёни «Тоҷпромбонк» аз фаъолияти нохуби он ба мо шикоят карданд. Ин бонк, яке аз бонкҳое аст, ки дар кишвар хизматрасонии интиқоли маблағҳоро, чун дигар бонкҳо анҷом медиҳад. Мо ба хотири пайгирии шикоятҳо ба филиали «Тоҷпромбонк», ки дар кӯчаи Титов-16, воқеъ дар фурудгоҳи кӯҳна ҷойгир аст, рафтем.
Бо як чеҳраи гирифта, Назокат Аббосовна, директори Маркази хизматрасонии филилаи ин бонк пешвоз гирифт. Суолҳои худро, ки чаро филиали Шумо ба муштариён хуб хизмат намерасонад ва маблағи муҳоҷиронро сари вақт ба наздиконашон намерасонад, пешниҳод кардем. Ин хонум дар авва лбо посухи ин ки «Бонки мо бо чунин мушкилот ҳеч гоҳ рӯ ба рӯ нашудааст», хост моро бовар кунонад. Аммо ғайринтизор худаш ба мушкилот иқрор шуд: Чунин мушкилот фақат дар бонки мо нест, бо чунин мушкилот тамоми бонкҳои кишвар рӯ ба рӯ ҳастанд. Ростӣ, чунин мушкилро доштем, дар моҳи апрел ва ҳоло бошад боз чун пештара ҳамааш хуб аст. Ин мушкили мо агар гӯем, ки мушкили мавсимӣ аст, хато нахоҳем кард, чунки 95 дарсади интиқоли маблағ ба бонки мо фақат аз ҷониби Русия ворид мешавад,- гуфт ӯ.
Ба хотири дарки воқеият хостем, то бо муштариёне, ки дар дохили бонк қарор доранд, ҳамсӯҳбат шавем. Се муштарӣ маблағашонро бе ягон мушкил дастрас карданд. Ба дил гуфтам, ки шояд сокинон аз ин филиал нодуруст шикоят кардаанд, вале ҳамин замон кор ранги дигар гирифт. Як ҷавони тақрибан 29-30- сола ворид шуд ва аз хизматрасонҳои бонк хоҳиш кард, то барояш 30 ҳазор рубли русии воридшударо бидиҳанд. Духтараконе, ки дар назди компютер менишастанд, аз ҳарфи ин ҷавон хушҳол нашуданд ва зуд чеҳраашон тағийр хӯрд. Ин ҷавон ҳам пулашро гирифт, вале ба истилоҳ ин кормандони бонк якбора «кафиданд».
Хазинадор, ки аз ӯ Фирӯза ном бурданд, пас аз додани се ҳазор рубли русӣ, гуфт, «дигар остатка нест, ҷавоб бтен ҳамара». Ба «бахти» хазинадор ҳамин лаҳза ду марди тақрибан 40 ва 35-сола ворид шуданд. Онҳо хоҳиш карданд, ки 50 ҳазор рубли русиашонро бояд таъҷилан бигиранд, зеро кори заруре доранд. Ҷавоб якто буд, ки мо пештар низ аз забони муштариёни ин бонк шунида будем: «Пул нест, дертар биёед ё баъд аз зуҳр биёед». Аммо ин ду муштарӣ иброз карданд, ки онҳо аз ноҳияи Қумсангир, ки то пойтахт хеле роҳи тӯлонӣ дорад, омадаанд ва бояд мабалғашонро бигиранд.
Ҳангоми сӯҳбат ин ду мард изҳор доштанд, ки бори аввал аст, ки ба хидматрасонии бади ин бонк шинос мешаванд ва дигар аз хидматрасониҳои он истифода нахоҳанд кард. Дидем, ки онҳо маблағи худро бе ягон мушкил аз Бонки «Эсхата», ки дар наздикии Маркази хизматрасонии «Тоҷпромбонк» буд, гирифтанд. Ин муштарӣ, ки худро Фаррух гуфта ба мо муаррифӣ кард, гуфт, ӯ ба тиҷорати мева дар Русия машғул аст ва маблағе, ки ҳоло ӯ аз «Тоҷпромбонк» сари вақт гирифта натавонист, аз Челябинск ба ӯ ирсол шудааст.
Дар ин нуқтаи хизматрасонӣ мушоҳида кардем, ки маблағи ирсолкардаи муҳоҷирон бо таъхир сурат мегирад ва он ҳам ҳар асъоре, ки фиристода нашуда бошад, бо пули сомонӣ ба муштариён дода мешавад. Муштариён аз ин амал низ шикоят доштанд. Дар ҳоле ки мувофиқи қоидаҳои бонк онҳо ҳуқуқи додани сомонӣ бе хоҳиши муштарӣ ба ӯро надоранд, балки агар ба муштарӣ доллар ё рубли русӣ фиристода бошанд, бояд бонк ҳамонро диҳад. Ин амалро Маҳмадулло Мирзоев, ҷонишини директори «Тоҷпромбонк»-и ҷумҳурӣ низ нодуруст донист. Мирзоев дар сӯҳбат ба мо гуфт, аз мушкиле, ки дар Маркази «фурудгоҳи кӯҳна» аст, огоҳӣ надорад: “Ман тамоми ҳуҷҷатҳоро ба Шумо нишон медиҳам, ки ҳангоми навиштани дархост аз тамоми филиал ва марказҳо мо фавран ба онҳо маблағ ирсол мекунем. Ман ҳайронам, ки чаро муштариён маблағҳои аз Русия ирсолкардаашонро сари вақт намегиранд, ман намедонам.”
Масъулини ин бонк ҳамчунин гуфтанд, бонки онҳо яке аз бонкҳои пешсаф ва фаъоли пойтахт ба шумор меравад. Ҳангоми сӯҳбат ҷонишини директор Наима Бозоровна, аз шунидани чунин камбудҳо сахт асабонӣ шуд ва худро дигар на дар назди ҳамкорон ва на хабарнигорон идора карда натавонист. Ӯ бо асабоният ва садои баланд фишор оварданӣ мешуд ва мегуфт, ки дар хусуси бонки онҳо чизе нанависам: “Шумо дигар мавзӯъ надоред, хоҳар?! Ин корро накунед, ман ба шумо гуфта истодам, ки агар шумо дар бораи «Тоҷпромбонк» ягон чӣ нависед ба шумо ВАЗНИН меғалтад, ВАЗНИН, ВАЗНИН. Шумо ҳаминро медонед? ВАЗНИН меғалтад! Равед дар бораи дигар бонкҳо нависед, бонки мо ягон камбудӣ надорад, фаҳмо! Ҳамаи бонкҳо камбудӣ доранд, фақат бонки мо не. Раис ҳоло хап аст, (раис гуфта Наима Бозоровна Мирзоевро, ки дар курсии кориаш менишаст ва ба суханони ӯ гӯш медоду дам намезад, ишора мекард) гап назадестан, ки чӣ гап. Ман мегўям, ба шумо ВАЗНИН меғалтад, агар шумо дар бораи бонки мо ягон чӣ нависед, ана мебинем…. Гуфтам-ку мебинем!”
Бо чунин таҳдид ин хонум, ки рафтораш аслан хоси бонкдорон дар ягон гӯшаи дунё нест, моро «пешвоз» гирифту тарк кард.
Аммо ин шикоят аз «Тоҷпромбонк» ягона набуд. Муштариёни ин бонк аз Кӯлоб низ ба мо шикоят карданд, ки маблағашонро сари вақт гирифта наметавонанд, вале умуман раиси ин бонк Инъом Ризмоновро пайдо намекунанд, то арзашонро бирасонанд. Ба суоли муштариён, ки раис куҷост, ҷавоб медиҳанд, ки сохтмон дорад.
Назар Сатторов, як сокини Кӯлоб зимни сӯҳбат бо мо гуфт: “Ин бонк дар Кӯлоб, ки фаъолияти назаррас надорад, тасмим доштааст, то бинои нав бисозад. Ризмонов низ дар ин ҷо танҳо ба ном ба ҳайси раис кор мекунад, бештар фикри ӯ дар сохтмон банд аст. Ӯ пештар ҳамчун раис ба бонки «Тоҷиксодиртбонк» ва «Аввалин бонки молиявии хурд» низ бино сохтааст.”
Ҳоло ба ин савол ҷавоб меҷӯям, ки «Тоҷпромбонк» бонки афроди асабонӣ ҳаст, ё сохтмончӣ?