03 июл 2015 08:38Оcиёи Марказӣ / Тоҷикистон

Наметавон дар як замон ҳам боғурур буд, ҳам шукронаи мардикорӣ кард

Азизи НАҚИБЗОД

Медонем, ки ниёконамон худро аз табори озодагон мешумурданд ва зиндагиашонро бар мабнои нангу ор ва номус устувор медоштанд. Ин асосҳо имрӯз низ барои бунёди як миллати вораста ҳамчунон муҳиманд.

Идеологҳои ҳукумати Тоҷикистон ҳам дар оғози истиқлоли кишвар барномаҳое рӯи даст гирифтанд, ки мақсадаш боло бурдани эҳсоси ғурури миллии шаҳрвандон буд. Аммо ин барномаҳо онқадар муваффақ нашуданд чун дар баробараш ғояҳое зиду нақиз мисли фалсафаи шукрона дар шууру майнаи мардум ҷой карда шуд. Охир наметавон дар як замон ҳам боғурур буд ва ҳам шукронаи мардикорӣ кард. Вале дар ин хусус гуфтему гуфтанд. Ҳоло дар мавриди ҳиммат мегӯем, ки низ барои сохтани миллат сахт зарур аст.

Ба назар мерасад, он қадар ки миллати мо ғурурашро ба хок яксон намуда, ҳимматашро ҳам аз даст додааст. Дар Маскав бо тоҷикони муҳоҷир вохӯрдам, ки мегуфтанд: “Ҳазор шукр, ки солҳои пеш инҷо меомадем, то пули 2-3 халта гандум кор кунем, ҳоло меоем, ки телевизор харему тӯй кунем”. Дар ин гуфтаҳо тамоми буду шуди ҳиммати як тоҷик хулоса мешавад. Ҷои афсус аст, албатта.

Аслан миллатсозӣ кори соддае нест. Барои бунёди миллат аз боғча ва филмҳои тасвириву адабиёти кӯдак корро оғоз бояд кард. Пас мактабу донишгоҳу адабиёту синамову театру расонаҳо боястӣ бар сари кор бошанд.

Дар филми гурҷие дидам, ки гурҷиеро тӯфони ҳаводис баАмрико бурда ва дар оғози рӯзгораш роҳу равиши зиндагӣ дар Амрикоро наёфтааст ва аз бепулӣ ранҷ мекашад. Рӯзе ки ҳамагӣ 6 доллар пул дошт ба қаҳвахонае медарояд ва як финҷон қаҳва мефармояд. Қиммати қаҳва 4 доллар буда, гурҷӣ 4 доллар пули қаҳваро ҳисобӣ намуда, 2 доллари дигарро ҳам ба пешхизмат “чойпулӣ” медиҳад. Дар ҳоле, бо ун 2 доллар метавонист бо трамвай ба ҷои зисташ равад. Вай чандин килуметр роҳро пиёда тай мекунад, аммо ғурури гурҷиро гиромӣ медорад. Ӯ бо ин амалаш мехоҳад нишон диҳад, ки гурҷиҳо мардуми боҳимматанд ва дар ҳич кадом ҳолате паст намефароянд.

Шумо дар кадом филми тоҷикӣ дидаед, ки аз ҳиммати тоҷик чунин васф кунад? Ё дар кадом китоби адибони тоҷик хондаед? Имрӯз тоҷик бо дарёфти маблағ барои харидани телевизор ва тӯй аз мардикорӣ дар Русия шукрона мекунад. Вале Зураб Тсеретелии гурҷӣ дар назди Кремлин галереяи шахсии худро дорад. Тасаввур мекунед, дар чанд гектар, дар дили Маскав. Ба замми ин ки президенти академияи хунари Русия асту асосгузори музеи санъати муосири Маскав. Инҷо танҳо як намояндаи қавми гурҷиро мисол овардам. Гурҷиҳое, ки дар Русия ва ҷаҳон ба қуллаҳо расидаанд, зиёданд.

Ташкилотҳои хориҷии муқими Тоҷикистон ба шаҳрвандони мо маоше медиҳанд, ки нисбати моҳонаи ҳамин ташкилотҳо ба шаҳрвандони дигар кишварҳо медода чандин баробар камтар аст. Барои чӣ? Барои он ки лоиқ ба ҳимматамон аст.

Вақте қазияи бозори Шаҳритуз ва бигӯмагӯи Бурҳон Абдуллоев ва Муҳибулло Саъдуллоев, додарарӯси президент ба миён омад, тамоми мақомоти ҳифзи ҳуқуқ тарзе амал намуданд, ки кор ба фоидаи додарарӯси президент ҳал гардад. Аммо касе нагуфт, ки бародарҳо инҷо масъалаи ҳимматро низ ба назар бояд гирифт. Нисфи бозор он ҳам дар ноҳия чӣ аст, ки ҳайсияти хонаводаи президет ва гузашта аз ин обурӯи кишварро зери суол барем?

Ва ин ки ҳаммиллатони мо ба мансабдорон хушомад мезананд, низ нишони беҳимматист. Ангор агар аз назари лутфи роҳбар дур бимонанд, аз гуруснагӣ мемурда бошанд.

Яке аз сабабҳои дар Русия мавриди масхараву истеҳзо қарор гирифтани тоҷикон ҳам ҳамин адами ҳиммати баланд аст. Барои як мард ончунон ки доштани нангу номус зарур аст, доштани ҳиммат низ шарт, балки фарз аст.

Мӯҳр

Хабарҳои монанд: