11 апр 2015 11:31Тоҷикистон / Дидгоҳи хос

Баҳси мухолифону ҷонибдорони “пешвои миллат” номидани Э. Раҳмон

Пешниҳоди расман пешвои миллат номидани Эмомалӣ Раҳмон аз ҷониби як гуруҳ олимон дар ҳафтаи пеш баҳсҳои ҷонибдорону мухолифон ба бор овардааст.

Маркази омӯзиши равандҳои муосир ва оянданигарии Академияи улуми Тоҷикистон бо нашри як матлаб бо номи “Дурнамои идеяи «пешвои миллат» дар Тоҷикистон” ба пешвои миллат номидани Эмомалӣ Раҳмон мухолифат кардааст. Ин идея аз ҷониби академик, Носир Салимӣ ректори Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ва Холмаҳмад Самеъ, декани факултаи муносибатҳои байналхалқии ДМТ дар ҳафтаномаи “Тоҷикистон” (2.04.2015) ва баъдан дар торнигори сайти Ҳизби ҳокими халқи демократӣ нашр шуда буд.

Пажуҳандагони ин Маркази Академияи илмҳо гуфтаанд, ки тарҳи мавзуи «Пешвои миллат» метавонад дар раванди демократикунонии ҷомеа саддеро ба вуҷуд оварда, ояндаи давлатдории дунявӣ ва ҳуқуқбунёдро зери суол гузорад: “Зеро дар ҳеч як кишвари демократӣ чунин масъалагузорӣ дурнамои рушди ҷомеаро муайян накардааст ва нахоҳад кард, чунки ҳар давлати демократӣ такя ба мардум мекунад ва ҳукуматҳои ин гуна давлатҳо аз иродаи мардум сарчашма мегиранд”.

Олимони ин ниҳод гуфтаанд, ки “давлат категорияи фарогири мардум ва ҳукумат аст, дар ҳоле ки ҳукумат дар як замони муайян вобаста ба қонунҳои муайяншуда, муносибати байни шаҳрвандонро танзим менамояд. Дар ин гуна система мафҳум ё падидаи «пешво» вуҷуд дошта наметавонад, балки мақомоти ҳукуматӣ мудирияти соҳаҳои алоҳидаро ба роҳ мемонанд, аз он ҷумла, салоҳиятҳои мақоми президентиро. Дар ҷомеаи демократӣ Президент мақоми олиест, ки таъминкунандаи сохти конститутсионӣ ва кафили муносибатҳои ҳуқуқбунёд мебошад. Дар давлатдории демократӣ аз мақоми Президент дида мақоме болотаре чун «пешво» вуҷуд надорад. Идеяи пешниҳодшудаи «пешво» аз як тараф ҳамин гуна мақоми олиро сарфи назар карда, зиддияти қонунӣ дошта аз тарафи дигар арзишҳои низомҳои теократию авторитариро аз нав эҳё мекунад, ки хилофи арзишҳои давлатдории демократӣ мебошад”.

Академик Носир Салимӣ ва Холмаҳмад Самеъ дар матлаби худ пешниҳод карда буданд, ки Эмомалӣ Раҳмон ба таври расмӣ пешвои миллат номида шавад. Онҳо бо арзёбии нақш ва рисолати пешво дар тӯли таърих пардохта шахсиятҳое аз қабили Рузвелт, Дэн Сяопин, Ли Куан ва Махатхир Муҳаммад чун пешвоҳои муваффақи миллӣ дониста Эмомалӣ Раҳмонро ҳам аз қабили онҳо донистаанд: “Саргузашти пешвои мо дар оғоз ба ҳолати сиёсии роҳбарони миллии муваффақ, ки зикрашон гузашт, шабеҳаст. Эмомалӣ Раҳмон замоне ба сари қудрат омад, ки Тоҷикистон ба ҷанги таҳмилии дохилӣ гирифтор буд ва кишварро хавфи нобудӣ таҳдид мекард, мардум ба парокандагиву гуруснагиву нодорӣ ва ҷангу ҷидол рӯбарӯ буд. Дар ин вазъи нобасомон табиист, ки рисолати асосии пешво – ба созиш овардан ва муттаҳид сохтани гурӯҳҳои мухталифи ҷомеа дар асоси идеяҳои нав, арзишҳо ва идеалҳои миллӣ мебошад”.

Дар шумораи 9.04.2015-и ҳафтаномаи Тоҷикистон як гуруҳ олимон Бобоҷон Самиев ва Рамазон Назариев, докторҳои илми фалсафа, Зикров Ҳ, ва Р. Давлатов номзадҳои илми фалсафа бо дастгирӣ аз матлаби Носир Салимӣ ва Холмаҳмад Самеъ матлабе бо номи “ Пешво ифодагари ваҳдату қудрати давлат аст” нашр намуда, пешниҳод намудаанд, ки Эмомалӣ Раҳмон шоистаи пешвои миллат ном гирифтан мебошад.

Вале муҳаққиқони Маркази омӯзиши равандҳои муосир ва оянданигарии Академияи улуми Тоҷикистон ин идеяро як “пешниҳоди бемавқеъ” дониста, гуфтаанд, ки одатан ин гуна зиёиён дар баробари мушкилоти имрӯзи ҷомеа ва бархурдҳои идеологӣ бетараф ҳастанд ва ба хотири манфиатҳои худ мавқеашонро зуд ба осонӣ метавонанд иваз намоянд.

Муаллифони матлаби мухолифат ба пешвои миллат номидани Эмомалӣ Раҳмон аз Маркази оянданигарии Академияи илмҳо гуфтаанд, ки зиёиён ба ҷойи чунин пешниҳодҳои бемаврид, “бояд дар андешаи роҳҳои ҳалли мушкилоти ҷомеа бошанд ва барои Консепсияи рушди миллиро то соли 2050 (Ин консепсия имсол зимни вохӯрии Президент бо зиёиён пешниҳод гардид) таҳия, пешниҳод ва расонаӣ намоянд, то ки ҳукумат ба мардум наздик шавад ва мардум ба ҳукумат эътимод пайдо кунад”.

Мӯҳр

Хабарҳои монанд:

али

Рости гап Эмомалм Рахмон дар таърих номи худро хамчун як шахсияти бузург гузоштааст. Мисоли одди ин баркарори сулх миёни точикон, баргадондани гурезахои точик аз Ватан берунрафта сахмгузории дар баркарори Точикистони сохибистиклол. Вале фаромуш накунед ки барои пешвои миллат хондани Эмомали Рахмон мардумро омода кардан лозим аст. Таърихи асри 20 худ гувох аст ки бисёри пешавохои миллат баъди асари кудрат рафтан бар сари шахсиятхои он чигуна рафтор карданд. Худи Эмомали Рахмон дар баромадхояш таъкид менамоянд ки мардум худ бахо медиханд ва ин як чахон маъне дорад. Аз ин лихоз пешниход менамоям ки баъзе олимони мухтарам ва зиёиёни кишвар дар шахспарасти кушиш накарда дар эчоди асархо ва ихрирохои бошанд ки номи онхо хамчун точик дар чахони имруза фахри миллат бошад.

Ҷавоб диҳед Иқтибос Шикоят

Душанбе

али,
Бародар, бо гапхоятон рози хастам, лекин, Ахмад Шох Масуд, Проффесори илми Ислом, Саид Абдулло Нури, чи хизмати кам кардан магар? барои баргардондани халки он тарафи дареи Панч. Боки Парвадигор, факат метавонад, хамаро чой ба чой монда, ва халк рузи бахо дихад.

Ҷавоб диҳед Иқтибос Шикоят

Эзоҳ илова кунед