Наврӯзи Хайрулбашар, яке аз хонандагони торнамои “Озодагон”, дар бораи вазъи муҳоҷирони тоҷик дар Русия ба мо номае ирсол кардааст, ки онро бидуни таҳрир нашр мекунем.
“Имрӯзҳо рӯзгори мардуми муҳоҷири тоҷик дар гӯшаи ғурбат рӯбарӯ бо мушкилоти нав ба нав мебошад. Ҳама қарору қонунҳое, ки аз сӯи ҳукумати Русия қабул мешаванд, ба нафъи мардикори тоҷик набуда, баръакс, бар зарари онҳост. Ҳоло аз ҳама дида, миллати хору зор бо азобу шиканҷа рӯбарӯ ин миллати тоҷик аст. Рӯзе нест, ки хонаводаи он бе мотам бошад.
Соату лаҳзае нест, ки оби чашми модари тоҷик нарезад. Ҳоло дар ин сардии зимистон дар кишвари Русия тоҷикро бо сад баҳона бо азоби ҷисмониву рӯҳӣ хориҷ карда, ба Ватанаш мефиристанд. Намедонам, ин хислати шарқиёна ё табиати модарзоди ин миллати сарсахт бошад, ки ҳама неку бад ва сахтиву шиканҷаи ба сараш омадаро аз Худову сарнавишту қисмати хеш медонад. Касе, ки ба Русия боре омада бошад, хуб медонад, ки ҳама ҳуҷҷатҳои лозимиро кормандони Хадамоти муҳоҷират ва “корчалонҳояшон” ба маблағи гарон ба тартибу низом меоранд.
Садҳо нафари дигар чӣ тоҷику чӣ узбаку озарӣ барои даромади бе дарди миён миёнарав мебошанд. Ҳамин гуна ҳолатҳо мешавад, ки даҳҳо ва садҳо нафарро дар як хона ва як ҳуҷра ба қайд мегиранду тоҷики бечора ин нишонаро дар хобаш ҳам надидааст. Дар вокзалу бозорҳо низ гуруҳҳои махсусе ҳастанд, ки ҳама ҳуҷҷатҳои лозимиро ба ивази маблағи муайян қалбакӣ сохта медиҳанду кафолаташро касе намедиҳад.
Биёед, азизон, боадолатона қазоват кунед, тоҷике, ки як ароба сохта наметавонад, ӯ аз куҷо қудрату тавони сохтани муҳру сикка ё коғазҳои қимматбаҳоро дорад?! Ҳамаи ин найрангҳоро пулис ва Хадамоти муҳоҷират хубу аъло медонанд. Ҳуҷҷатҳояшро дар як нафас санҷида, қалбакӣ будани онҳоро фош мекунанду бечораро гунаҳкор карда, ҷарима, ҳабс ва ё хориҷаш менамоянд.
Сад афсӯс, ки надонистани забону бе хабар будан аз қонуну қоида ба ҷуз сархамиву тан додан ба тақдир дигар чора надорад. Тоҷик барои русҳо як воситаи дилхушкунӣ буда, хуб масхараву мазҳака мекунанду лаззат мебаранд. Дар шароити ғурбат надоштани ҷои хобу муҳайё набудани ҳама шароитҳои зиндагӣ бештари ҷавонон ба бемориҳои сироятии гузаранда гирифтор мешаванд. Дар ҷое хонда будам, ки сафи ихроҷшавандагон аз 90 ҳазор гузаштааст. Имрӯзҳо дар вокзалу фурудгоҳ бештари ҷавонони рондашударо дидан мумкин аст, ки бо табъи хираву оби чашмаш равон ба Ватан мераванд. Дар Ватан онҳоро, чӣ интизор аст? Ғаму ғусса ва хӯрдани азоби рӯзгор?! Таваҷҷуҳ намоед, агар ба чунин суръати тез ҷавонони зиёде бар ватан раванду ҷои кору машғулияте набошад, оё онҳо даст ба дуздиву авбошӣ ва ғоратгариву роҳзанӣ намезананд ё сафи нашъаманду майхора намеафзояд?
Тоҷикро дар Русия намекушанд, даҳҳо корд зада сарашро аз тан ҷудо менамоянд. Магар аз ин дида даҳшате ҳаст? Садҳо тоҷики бе ному нишон аст, ки кушта дар ҷангалу дарёҳо партофтаанд, ҳазор афсӯс касеро ғам нест. Ҳама ғами хешро мехӯранд, на аз ҳукумату на аз мухолифин, на сафорату на консулгариҳо оид ба ин масъала пойфишорӣ ва садояшонро баланд намекунанд! Ҳама дил бохта дар интизори мансабу курсианд, канӣ пешвое, ки миллатро аз вартаи нобудӣ наҷот диҳад. Ин азобу шиканҷа чанд соли дигар давом мекарда бошад? Ё ҳамаашро аз қисмату тақдир бинем?!
Наврӯзи ХАЙРУЛБАШАР”