Ваҳдат

Шояд  арзишмандтарин вожа дар хазинаи луғат бошад.

Албатта агар ба он рангу бўи сиёсӣ дода нашавад.

Ин ҳафта мардуми кишвар ба таври расмӣ рўзи ваҳдатро таҷлил хоҳад кард. Ҳарчанд солҳо гузашта, аммо дарки ваҳдат ҳамчунон мардумӣ нашуд. Ин дар ҳолест, ки фақат ҷашне умри тўлонӣ ва гоҳо ҷовидонӣ дорад, ки дар амал мардумӣ шавад. Равшантарин мисоли ин назар дар баробари турктозиҳои бегонагон ҳамчунон зиндаву побарҷо мондани Наврўз аст. Бовар дорам агар як дар сади он зарбаҳое, ки Наврўз хўрда, ҳар ҷашни дигаре мехўрд, беному нишон мешуд. Иллати аслии бақои Наврўз мардумӣ будани он аст.
Ҳоло дар остонаи ҷашн қарор дорем. Одатан дар рўзҳои ҷашн фақат суханҳои гарм мегўянд. Вале чи кунам, ки рисолати рўзноманигорӣ монанди оина дар баробари ҷомеа будан аст. Ба истилоҳи содатар ҳар чӣ дар ҷомеа вуҷуд дорад дар ин оина инъикос меёбад.
Ба ҳар ҳол мардумӣ нашудани ин ҷашнро шояд иллати аслӣ он аст, ки хостаю нохоста ба он ранг бўи сиёсӣ доданд. Беш аз ин агар воқеияти он солҳоро, ки ногуфтаҳои зиёде дорад, мардум лаҳза ба лаҳза ба ёд меорад ва хотираи мардумро намешавад фирефт. Бо ин вуҷуд асли ваҳдат арзишесту истиқболаш коре хуб.
Аз сўи дигар ба назар мерасад ҷомеаи мо ниёзи зиёде барои фарогир шудани ваҳдат дорад. Албатта дар сухан не, балки дар амал. Дар ин миён ваҳдатро омил меъёре барои ба ҳам омадан бишносем, бузургтарин ниёз дар ин росто барои ҳамеша зарурати ваҳдат байни  мардум ва масъулин  хоҳад монд.
Агар фосила дар дидгоҳҳои усулӣ нест, пас метавон умедвор буд, ки ваҳдат мардумӣ ва фарогир хоҳад шуд. Вале боястӣ омилҳоеро, ки садди мустаҳкам дар ин раванди ваҳдат буданду ҳастанд, бояд шинохту аз сари роҳ бардошт. Вақте мардум мебинад, ки раҳбари як идора аз як маҳали кишвар шавад, ҳатман бештари кормандони он идора, ба вижа афроди калидӣ ё масъул аз ҳамон маҳал мешаванд, сухан аз мардумӣ шудани ваҳдат ба миён овардан беҳудакориву газофгўие беш нест.
Имрўз бархе ниҳоду вазоратхонаҳо ба қавли мардум ба як маҳал тааллуқ дорад. Дар бархе ҳолат назорат ва истифодаи сармояи аслӣ низ мутааллиқ ба як маҳал мешавад. Маҳаллӣ шудани (саҳеҳтараш маҳалӣ кардани) ҳамаи кору интизори мардумӣ шудани ваҳдат доштан мазҳакаро мемонад. Албатта омили маҳалӣ шудани ниҳодҳо пеш аз ҳама асосан нишони заъфу нотавонии шахси раҳбар мебошад. Тарси аз даст додани мансаб онҳоро водор ба он мекунад, ки ашхоси ба худ содиқро дар атрофашон ҷамъ оранд. Аз як назар мантиқист, вале таҷриба ба исбот расонда, аввалин афроде, ки хиёнат мекунанд, ҳаминҳое хоҳанд буд, ки имрўз худро содиқ нишон медиҳанд. Равшантарин мисоли хиёнати онҳо сўистифода аз эътимоди шахси раҳбар ва нодида гирифтани ҳаққи мардуму арзише қоил нашуданашон ба адолат аст.
Дар ин миён фосила байни қишри доро (саҳеҳтараш навдавлатон) ва мардум рўз аз рўз дар ҳоли зиёд шудан аст. Ҳатто ба назар мерасад як қишри андаке доранд соҳиби ҳама чиз мешаванду ҳазорон тани дигар зиндагии зери хати фақр ба сар мебаранд. Дар сурати аз ҳам дур шудани қишрҳои гуногуни ҷомеа дар он ҷомеа иддаои ваҳдат кардан худфиребие беш нест.  
Таъкид шуд, ки ҳамеша зарурати ваҳдат дар лаҳзаи аз ҳам дур буданҳо бештар мешавад. Агар тарроҳони сиёсатҳои роҳбурдии кишвар ба омилҳое, ки мардумро аз ҳам дур мегардонад, таваҷҷўҳи бештар надиҳанд, ҳеч ваҳдате мардумӣ нахоҳад шуд. Ин дар ҳолест, ки новобаста аз таблиѓоту талошҳои гурўҳе ҳар падидае мардумӣ нашавад, бақо надорад.
Агар дар як сухан бигўем, барои расидан ба ваҳдати воқеӣ ва мардумӣ шудани ваҳдат, бояд аз болотарин сатҳ то поён ҳама андешаи миллӣ дошта бошанду ин марзу бумро ба ҳамаи мардуми он, новобаста аз маҳалли таваллудаш, мутааллиқ бидонад. Мансабро дар амал василаи хизмат ба мардум донистани ҳамаи мансабдорон ва ба ҳар як шаҳрванди ин кишвар эҳтиром қоил шудану ҳуқуқҳояшро риоя ва ҳимоя кардан аст, ки метавонад омили ваҳдати воқеӣ гардад.