Рустами Ваҳҳоб, донишманди шинохта ва аз муассисони гуруҳи “Дуруст бинависем” дар Фейсбук чандест барои корбарон гузина ё баробарии тоҷикии вожаву истиллоҳҳои русиро пешниҳод мекунад. Ин иқдом ба истиқболи гарми хонандаҳои Фейсбук рӯ ба рӯ шуд ва донишмандони дигар низ пешниҳодҳои худро ироа карданд. “Озодагон” тасмим гирифт, ин гузинаҳоро ба нашр расонад.

Муарриф маънояш "шиноскунанда" аст. "Муаррифгар" ҳамон қадар дуруст метавонад бошад, ки ба фарз "шиноскунандагар". Яъне ҳамон қадар, ки пасванди "гар" дар сохтаи "шиноскунандагар" зиёдӣ аст, дар "муаррифгар" ҳамон андоза зиёдист.

Шумори иштибоҳоте, ки ба забони мо дар натиҷаи бетаваҷҷӯҳи ба "ҳиссаи нутқ" (яъне ба кадом ҳиссаи нутқ: исм, сифат, феъл ва...) нисбат доштани калимаҳо ба вуҷуд меояд рӯ ба афзоиш дорад ва ин хатар ба беху буни забонамон таҳдид мекунад. Дишаб аз пахши огаҳиҳо (таблиғҳо)-и бозаргонӣ (реклама) батакрор калимаи "тавонобахш"-ро мешунидам: "Ин гиёҳҳои дармонии тавонобахшро пайваста истеъмол намоед". Комилан равшан аст, ки манзури гӯянда дар ин ҷумла на "тавонобахш", балки "тавонбахш", "қувватдиҳанда", "муқаввӣ" мебошад. "Тавоно" сифат аст:

Вожаи “офшор” солҳои охир ба забони мо даромад. Шӯхиомез гӯям, мардуми мо миллионҳо ё шояд миллиардҳо доллар дода, ин калимаро харид. Шираю ширинии ин сармояҳои бохта, вожаи бегонаро хеле зуд ва сахт ба забони матбуот ширеш кард.

“АММО АҲМАД бошад, МЕГӮЯД...” Ин хато ҳам аз силсилаи кажнависиҳоест, ки ба сабк пайванд дошта, солҳои охир авҷ гирифтаанд ва ҳарчӣ бештар табиати забони моро вайрон мекунанд.

Отчество ҳамон номи падар нест. Отчество дар забони русӣ ва дигар забонҳои словӣ нисбаест ки аз номи падар ва пасванди нисбати -ович/-евич ва -овна/-евна сохта мешавад.

“Сарвари давлат ба ноҳияҳои вилояти Хатлон сафар анҷом дод”. Агар маънии “анҷом” оқибат, охир, фарҷом, поён, интиҳо бошад, чӣ гуна мешавад онро дод? Он гоҳ шояд беҳтар аст гуфта шавад: “ба сафараш анҷом дод”. Вале ин шеваи баён ва чанд қолибе, ки солҳои охир “мӯд” шудаанд, ба забони матбуоти мо оҳанги сатҳӣ ва хушк медиҳанд. Мисли “халал ворид кард” ва “мавриди баррасӣ қарор дод”. Он ҳам дар ҳоле ки мешавад гуфт: “халал расонд” ва “баррасӣ кард”.

Кёрлинг яке аз бозиҳои Олимпики зимистонӣ аст ки дар он ду гуруҳи чаҳорнафара сангҳои бузургу гирду сайқалии вижаеро бар рӯи масире яхӣ ба сӯи хонаҳое дар поёни замини бозӣ сур медиҳанд ё месуронанд.

Дӯстам пурсид, оё дуруст аст, агар барояш dividend (дивидент)-ро “баҳра” тарҷума кардаанд? Дар нигоҳи аввал гӯё дуруст аст.

Менависанд, ки “ду маротиба” ба Кобул сафар кард ё “се маротиба” ба вазорат шикоят бурд ва монанди инҳо. Асли вожа “маротиб” (аз рутба) ва он худ аллакай ҷамъ аст ва агар панҷ бор дар назар бошад, беҳтар аст танҳои он “мартаба” ё “мартабат” корбаст шавад. Ба маънии “бор”, “дафъа”, “кара”, “карат”, “раҳ”.

Як хабар дар “Озодагон”, ки онҷо вожаи куштӣ (ба ҷойи гуштӣ) истифода шуд, баҳси гармеро миёни корбарон барангехт.

Яке аз ғалатҳои “ҷонсахт”, ки ахиран фарогир шуда ва ба ҳеч васила намешавад онро ислоҳ кард, ҳамин калимаи “эҳтиромона” аст.

Китоби нави Рустами Ваҳҳоб, шоир ва адабиётшиноси шинохтаи тоҷик бо номи “Дуруст бинависем” нашр шуд.

Вақте мушоҳида мешавад, ки дар сардари баъзе ошхонаҳо навиштаанд “тезтайёр”, яъне таомҳое, ки ба зудӣ омода мешаванд, афсӯс мехӯрам, ки чаро калимаи зебои “саридастӣ” (сардастӣ, сардастакӣ), ки дар мардум дақиқан ба ҳамин маъно роиҷ аст, аз доираи таваҷҷуҳ берун мондааст.

ИНТИҚОЛИ ПУЛ – ИНТИҚОЛИ ПУЛӢ. Ин иштибоҳ, ки бисёр фарогир шудааст, дар ҳамаи лавҳҳои таблиғии насбшуда дар хиёбонҳои шаҳр, рӯзномаҳо, гуфтори радиё ва телевизион ба чашму гӯш мерасад ва асабҳоро меларзонад, тарҷумаи ҳарфбаҳарфи ибораи “денежный первод” аст. Дар ин ибора ҳеч ниёзе ба анҷомаи “ӣ” нест.